Eskiden yazısız bir kural vardı; örf, adet gibi keskindi. Büyükler bu konuda çok sertti. Malın değeri ederinden gram yukarı yazılmazdı. Şimdi ise bu gelenek öncelikle 45 ila 60 yaş grubunda barız olmakla birlikte müthiş bir yıkıma uğradı. Bu kuşak 2010 ila pandemi sonrasına kadar ki dönemde alım gücünün artışını net yaşamış ve 2022 öncesi dönemi çok büyük ölçüde unutmuş kesimdi. Pandemi ile üretim dar boğazdan geçerken, birde üstüne 10 ilimizi etkileyen asrın doğal afetleri gelince önceki yılların hırsı üzerinde kalan bu kesim piyasaya mükerrer biçimde devalüasyonlar yaşattı. Devletin bu süreçte hatalı ekonomi politikaları ile de, pandemi öncesi yaşadığımız zenginliğin faturasını şimdi öder olduk. Bu bize artan nüfusa rağmen düşen gayrimenkul satış sayısı ve inşaat sektöründeki yavaşlama ile geri döndü. Her işin lokomotifi olan inşaat durunca konut krizi oluştu. Artan maliyetler ve düşen alım gücü ile kiracı mülk sahibi anlaşmazlıkları ortaya çıktı. Ekonomideki bu denli bozulma toplumda önlenemez bir kaosu tetikledi. Devleti yeni vergi yolları arayışına itti. Tabi burada da vergi almada hala bir amatör devlet politikaları ile ilerlendi. Tüm bunlar ve daha fazlası fiyatları köpürttü. Dalgaları büyüttü. Şişen bu balon bir önceki yılın aynı ayındaki satış sayılarına bakılınca satış sayısındaki düşüşü görmeye başladık. Ve doğrudan yükselen fiyatlar, aylarca düşen alım sayılarını izledi. İlana girilen bir gayrimenkul 3 ila 5 haftada alıcısına ulaşırdı. Ama 12 haftadan fazla ilanda kalmalar başladı.
Gerçek satıcı ile “ilana girelimde ya tutarsa” diyepazara çıkan satıcılar birbirine karıştı. Gerçek satıcı alıcıya, alıcı gerçek fiyata ulaşamaz oldu. Bu dönemde portföyünü satmayan yerel emlakçı doğru fiyat ve analiz ile çalışan kurumsal gayrimenkul firmalarına dönüştü veya portföylerine ulaşmaya çalıştı. Bu dönemde dikkat ederseniz müthiş şekilde kurumsal gayrimenkul firmaları arttı. Kurumsal firmaların sağladığı, doğru fiyat ve pazarlama faaliyetleri sayesinde satış sayıları bireysel satıcı ve yerel emlak firmalarının çok üzerinde kaldı.
Kabaran bu fiyat köpüğünün çözümü kurumsal firmalar ile çözümlenirken, hala işin genelini bahsettiğim yaş grubu (45 ila 60 arası) bu köpüğü kabartmaktadır. Gayrimenkul hareketliliğinin en yüksek olduğu aylar yılın son iki ayı ile yılın ilk 3 ayıdır.Yalnız enflasyon girdabına girip, yükselmeyi bekleyip, yüksek değerden pazara çıkanlar elindeki mülkten öteye gidememektedirler.Şimdi ve gelecek bu 2 aylık yıl sonu döneminde doğru fiyatı verip pazara çıkan mülk sahipleri sonuca hemen gidecektir. Ve şu anda da “pazar durgun” diye sızlananlara nispet hareketli al-sat içindeler.
İşte “sular duruldu” burada ortaya çıkıyor. Suyu bulandıran teklif almak için pazara çıkanla, gerçek satış için çıkan ayırt edilince. Kurumsal gayrimenkul firmaları iyiki varlar, sizi bu konuda temiz paydada buluşturmak için. Gerçek satış fiyatları ilan sitelerindeki fiyatların yüzde 20 ila yüzde15 daha uygununa el değiştirmektedir.
