Dava Nasıl Açılır? 2025 İçin Kısa ve Güncel Rehber

1) Ön Kontrol: Arabuluculuk Dava Şartı mı?

Bazı özel hukuk uyuşmazlıklarında mahkemeye gitmeden önce arabulucuya başvurmak zorunludur. 6325 sayılı Kanun’un 18/B maddesi; kira ilişkisinden doğan uyuşmazlıklar (ilamsız tahliye hariç), ortaklığın giderilmesi/paylaştırma, Kat Mülkiyeti ve komşuluk hukukundan kaynaklanan pek çok uyuşmazlığı bu kapsama aldı. Önce arabuluculuk yapılmamışsa davanız usulden reddedilebilir.

2) Görevli–Yetkili Mahkeme ve Süreler

Davanızın konusuna göre hangi mahkemenin (asliye hukuk, aile, iş, tüketici vb.) görevli olduğunu ve nerede açılacağını (yetki) belirleyin. Ayrıca zamanaşımı/ hak düşürücü süreleri kaçırmamak gerekir. Tereddütteyseniz kısa bir hukuk danışmanlığı ciddi zaman ve masraf kaybını önler.

3) Dilekçeyi Hazırlayın (HMK m.119)

Bir dava dilekçesinde bulunması gereken temel unsurlar şunlardır: mahkemenin adı, tarafların kimlik ve adres bilgileri (TCKN dâhil), davanın konusu ve değeri, olayların açık özeti, deliller, hukuki sebepler ve sonuç–talep bölümü. Eksik unsurlar çoğu zaman süre verilerek tamamlatılır; yine de baştan eksiksiz yazmak süreci hızlandırır.

4) Başvuru Kanalları: UYAP ve Fizikî Başvuru

• UYAP Vatandaş Portal: e-Devlet, e-imza veya mobil imzayla sisteme girerek dosyalarınızı takip edebilir, bazı başvuruları dijital yapabilirsiniz. Portal, dava sürecini yönetmede büyük kolaylık sağlar.
• Not: Her dava türü doğrudan e-Devlet üzerinden açılamayabilir; uygulamada birçok dosya avukat aracılığıyla veya fiziken mahkemeye başvurularak açılmaktadır.

Başvuruda harç ve gider avansı ödenir; eksik masraf, tebligat ve bilirkişi–keşif gibi işlemlerde dosyada sorun yaratabilir.

5) Tebligatlar: UETS ile Elektronik Takip

Resmî bildirimleriniz (tebligatlar) UETS üzerinden elektronik olarak da gelebilir. E-tebligat, 7201 sayılı Tebligat Kanunu ve ilgili yönetmeliğe göre yürütülür ve hukuken geçerlidir. E-Devlet’ten UETS hesabı edinmek, süreleri kaçırmamak için önemlidir.

Kısa Senaryo

Diyelim ki Bursa’da kiraya verdiğiniz evin birikmiş alacağı var. Önce 18/B kapsamını kontrol ettiniz ve kira alacağı için arabuluculuk başvurusu yaptınız. Arabuluculuk olumsuz sonuçlanınca, elinizdeki tutanakla HMK m.119’a uygun dilekçenizi hazırladınız. Dosyanızı UYAP üzerinden takip ederken, görüşme için bir Bursa avukat ile ofiste yüz yüze randevulaştınız. Baro levhasından kaydını doğruladınız; harita uygulamasında ofis sayfasındaki “Yol Tarifi Al” seçeneğiyle adrese ulaşarak stratejinizi netleştirdiniz.

Sık Yapılan 3 Hata

• Arabuluculuk dava şartı iken doğrudan dava açmak.
• HMK m.119’daki zorunlu unsurları eksik yazmak.
• E-tebligatı kontrol etmemek ve süreleri kaçırmak.

Özet: Önce dava şartlarını (özellikle arabuluculuk) kontrol edin, dilekçenizi HMK m.119’a göre hazırlayın, UYAP ve UETS’i aktif kullanın. Bursa’da iseniz bir Bursa avukat ile kısa bir ön görüşme, süreci hem hızlandırır hem de hataları azaltır.