Girişimsel radyolojide uygulanan ameliyatsız işlemler nelerdir?

Girişimsel radyoloji nedir?

Girişimsel radyoloji, X-ray, ultrason, MR ve BT gibi görüntüleme yöntemlerinden yararlanarak vücudun iç yapısına müdahale etmeden ulaşmayı sağlayan bir tıp dalıdır. Tedaviler, milimetrik kesiler veya iğne girişleriyle yapılır ve çoğu zaman genel anestezi gerektirmez.

Girişimsel radyolojide en sık uygulanan ameliyatsız işlemler neler?

Varis Tedavisi

Girişimsel radyoloji, varis hastalığının hem tanısında hem de tedavisinde önemli bir yere sahiptir. Günümüzde varis tedavisinde tercih edilen temel yaklaşım, damar içine girilerek gerçekleştirilen endovenöz termal ablasyon yöntemidir. Bu yöntem, cerrahi girişimlere kıyasla daha konforlu, daha az invaziv ve iyileşme süresi kısa bir seçenektir. Cerrahi yöntemler artık birinci basamak tedavi olarak değil, yalnızca özel durumlarda alternatif olarak kullanılmaktadır.

Termal ablasyon uygulanamadığı hallerde, termal olmayan varis tedavi yöntemleri ikinci seçenek olarak değerlendirilmektedir. Bu yöntemler arasında damar yapıştırıcı uygulamaları, köpük skleroterapisi ve mekanokimyasal ablasyon teknikleri yer alır. Termal olmayan yöntemlerin avantajları arasında, termal işlemlerde gerekli olan tümesan anesteziye ihtiyaç duyulmaması öne çıkar. Bununla birlikte, günümüzde etkinliği ve uzun dönem başarısı nedeniyle termal ablasyon hâlâ altın standart olarak kabul edilmektedir.

Tümesan anestezi, termal yöntemlerin uygulanışı sırasında çevre dokuları ısı etkisinden korumak amacıyla kullanılan destekleyici bir tekniktir. Bu işlem sırasında, kapatılması hedeflenen yüzeyel toplardamarın çevresine serum ve anestezik ilaç karışımı enjekte edilerek termal ısının dokuya zarar vermesi önlenir. Enjeksiyon işlemi, toplardamar boyunca belirli aralıklarla çok sayıda ince iğne ile yapılır. Bu durum bazı hastalarda hafif rahatsızlık hissine yol açabilir. Ancak Bölge Hastanesi girişimsel radyoloji biriminde, hastanın konforu ön planda tutularak çok ince iğneler kullanılır ve işlem sedoanaljezi altında, yani yarı uyutularak ağrısız şekilde gerçekleştirilir.

Tiroid Ablasyonu

Tiroid ablasyonu, tiroid nodüllerini ısı enerjisiyle küçülten, ameliyatsız ve güvenli bir girişimsel radyoloji yöntemidir. Tiroid bezi metabolizma ve enerji dengesinde kritik rol oynar; ablasyon bu fonksiyonları korumayı hedefler.
Tiroid bezinde oluşan küçük kitlelerdir. Kadınlarda ve erkeklerde sık görülür; nodüllerin büyük çoğunluğu iyi huyludur ancak bası şikâyeti, kozmetik sorun veya nadiren kanser riski oluşturabilir.
Genel anestezi gerektirmez, kesi ve iz bırakmaz, genellikle aynı gün taburcu olmayı sağlar, tiroid fonksiyonlarını korur ve komplikasyon riski düşüktür. İyi huylu nodüllerde radyofrekans ve lazer ilk seçenek, mikrodalga ikinci seçenektir.
Bası ya da kozmetik yakınma oluşturan iyi huylu nodüller, cerrahi/radyoaktif iyot istemeyen aktif nodüller ve 2 cm’den küçük, lenf nodu yayılımı olmayan erken papiller tiroid kanseri olgularında uygulanır. Ultrason eşliğinde, lokal anestezi altında, günübirlik uygulanır; hasta kısa sürede günlük yaşamına döner.

Damar Tıkanıklıkları ve Anjiyoplasti İşlemleri

Damar tıkanıklıkları, anjiyoplasti ve stentleme yöntemleriyle açılabilir. Balon kateter yardımıyla tıkanan damar genişletilir, gerekirse stent yerleştirilir. Bu yöntem kalp dışı damar sisteminde, özellikle bacak damarlarında sık kullanılır.

Tümör ve Metastaz Tedavileri

Tümör ablasyonu, kemoterapiye ek olarak lokal tümör kontrolü sağlar. Radyofrekans (RFA), mikrodalga (MWA) ve kriyoablasyon yöntemleriyle tümör dokusu doğrudan yok edilir. Karaciğer, akciğer ve böbrek tümörlerinde sıklıkla uygulanır.

Drenaj ve Biyopsi İşlemleri

Görüntüleme rehberliğinde yapılan drenaj işlemleriyle enfeksiyon veya sıvı birikimleri güvenle boşaltılır. Biyopsi ise hedef dokuya iğneyle ulaşarak tanı için örnek alınmasını sağlar. Bu işlemler hem tanı hem tedavi açısından cerrahiye göre çok daha az travmatiktir.

Damar İçi Embolizasyon İşlemleri

Embolizasyon, istenmeyen kan akışını durdurmak için damar içine özel tıkaçlar veya partiküller yerleştirilmesi işlemidir. Kanama kontrolü, miyom tedavisi veya tümör besleyen damarların kapatılması gibi birçok alanda uygulanır.

Kaynak: www.bolgehastanesi.com